 |
. |
|
Muavenet-i Milliye ,
Çanakkale'de yaşanan en önemli olaylardan birinin, Goliath'ın batırılışının
kahramanıdır. Müttefik ordularının komutanı olan General Ian Hamilton'un
"Düşman madalyayı hak etti!" diye günlüğüne not düşmesine neden olan
Muavanet-i Milliye'nin başarısı, Müttefik donanmasının Mondros limanına
çekilmesine neden, Türk askerleri için de moral olmuştur.
Çanakkale Seferi süresince İngiliz donanmasının maruz kaldığı en büyük felaket
Goliath'ın batışıdır. 13.150 tonluk ve yedi yüz elli mürettebatı olan bu muharebe
gemisinden ancak yüz seksen kişi kurtulabilmiştir. Beş yüz yetmiş personeli, gemi
ile beraber sulara gömülmüştü.
Bu geminin batışı ile verilen zayiat büyük olmuştu, ama asıl
önemlisi bu felaketin doğurduğu olaylardı. Goliath'ın batırılışı üzerine
İngilizler, Boğaz'ın zorla geçilmesi fikrinden tamamen vazgeçtiler. 18 Mart
Harekatı'ndan sonra donanmayla Boğaz'ı bir kere daha zorlamayı planlıyorlardı.
Çünkü kara harekatı da istenilen sonucu vermemişti ve kısa sürede de vereceği
tahmin edilmiyordu. Bu geminin batırılışı, bu plandan vazgeçilmesine sebep oldu.
Ayrıca geminin batırılışından iki gün sonra 15 Mayıs 1915'te, İngiliz Deniz
Kuvvetleri Komutanı Amiral Fisher, ardından da 17 Mayıs'ta, Çanakkale Seferi'nin fikir
babası Churchill'in isifasına vesile oldu.
Küçük bir Türk muhribi olan Muvanet-i Milliye Muhribi'nin
başarısı, görüldüğü gibi, İngiltere kabinesinde kriz yaratacak şekilde etkili
olmuştu.
Olayın amacı, İngiliz gemisinin batırlışı ve gemi komutanının
kim olduğu Türk kaynaklarında şöyle yer almaktadır:
"13 Mayıs 1915 tarihi, Muavenet muhribinin Morta koyunda demirli
Goliath İngiliz muharebe gemisini batırması, Çanakkale Muharebeleri tarihinde önemli
bir yer tutar.
Fransızların Kerevizdere'de ele geçirmiş oldukları mevzileri geri
almak için yapılan devamlı taarruzlara karşı, Fransızların harp gemilerinin
yardımını istemeleri üzerine, her akşam iki muharebe gemisi Morto Koyu açığına
gönderilmekteydi. Bu gemilerin ateşinden hayli zarar görülmesi üzerine, 5 nci Ordu
Komutanlığı Boğazlar Genel Müfettişliği'ne başvurarak bu kötü durumun
giderilmesini istedi. Bu amaçla, Muavenet Muhribi'nin görevlendirilmesine karar verildi.
Marmara'da denizaltı karakol görevi yapan Muavenet, Kıdemli
Yüzbaşı Ahmet Saffet komutasında olarak 10 Mayıs saat 1330'da Çanakkale'ye geldi.
12 Mayıs'ta sona eren hazırlıklar arasında, kıyı boyunca seyir sırasında geminin
dibe değmemesi için kömür ve yağın yarısı gemiden çıkarıldı. Doksan kilo
şarjlı üç Şuvartskopf torpidosu kovanlara sürüldü; bir tanesi de yedek olarak
güverteye alındı. Torpidolar, 1.200 metre mesafe, 34 mil sürat ve iki metre derinliğe
ayarlandı. Düşmanın torpido ağı kullanmadığı saptanmış olduğundan, torpidolara
ağ makası takılması ihtiyaç görülmedi. Bu sırada Morto koyunda Goliath ve
Kornvolis muharebe gemileri demirli bulunmakta , iki İngiliz muhribi Rumeli, diğer ikisi
Anadolu Kıyısında ve biri de boğaz ağzının ortasında karakol yapmSakta idi.
Müstahkem mevkideki bataryalar ile ışıldaklar ve diğer bütün ilgili birlikler,
yapılacak taarruzdan haberdar edilmiş, Anadolu ışıldaklarının Muavanet'in seyir
hattının aydınlatmamaları, Muavenet'i izlemeleri olasılığı olan düşman
muhriplerini karşılamak üzere, bataryaların hazır bulunmaları, Muavenet'in
dönüşte seyir fenerlerini yakacağı ve eğer izleniyorsa, baş tarafından beyaz
işaret fişekleri atacağı bildirilmişti. Havuzlar mevkiinde demirli olan bir filika da
kırmızı bir fener gösterecekti.
12 Mayıs saat 18.40'da harekete geçen Muavenet, saat 19.00-19.30 arasında mayın
hatlarını geçtikten sonra , 19.40'ta Soğanlıdere önlerindeki mayın hatlarının
hemen dışında demirleyerek, taarruz saati olan gece yarısını beklemeye başladı.
Morto'daki (Morto-Soğanlıdere=7 mil) gemilerin ateşi ve ışıldaklarla yaptıkları
aydınlatma, saat 23.30'a kadar sürdü.
13 Mayıs saat 00.30'da demir alan Muavenet, sekiz mil hızla Rumeli kıyısına
sürünürcesine seyre başladı. Onbeş dakika sonra, iskele tarafından 600-800 metre
mesafede rastlanan ve ağır yolla karşı rotada seyreden bir düşman muhrip takımı,
Muavanet'i görmedi. Saat 01.00'da tam pruvada, Eskihisarlık burnuna bordalarını
vermiş yatan iki muharebe gemisi fark edildi. Torpido kovanları sancağa çevrilmiş
durumda ağır yolla seyre devam olunurken, öndeki geminin (Goliath'ın) pırıldakla (O)
işareti verdiği görüldü; görülmüş olan Muavanet'ten parola sorulmaktaydı. Bu
işarette aynen karşılık veren Muavenet, vakit kaybetmeyerek hemen hücuma kalktı ve
saat tam 01.15'te birbiri ardından üç torpidosunu işaretledi. Bu anda mesafe 300 metre
kadardı. Torpidolardan biri Goliath'ın komuta köprüsü, ikincisi baş baca altına ve
üçüncüsü de kıç tarafına vurdu. Kısa zamanda batan Goliath, yedi yüz elli
kişilik mürettabatından, gemi komutanı dahil, beş yüz yetmişini de birlikte
götürdü.
Muavenet, saat 05.00'te Çanakkale önüne demirlediği vakit, büyük sevinç
gösterileriyle karşılandı. Aynı gün İstanbul'a hareket eden muhrip, ertesi günü
istinye üssüne döndü ve merasimle karşılandı. 16 Mayıs'ta gemi mürettabatı,
Başkomutan Vekili ve Bahriye Nazır Vekili Enver Paşa tarafından bir takdirname ile
kutlandı. Bunu, nişan ve madalyalarla taltifleri ve gemi komutanının binbaşılığa
yükseltilmesi izledi. Muavenet'in, bu başarısı, Çanakkale'yi savunanların morali
üzerinde önemli etki yaptı. İngiliz harp tarihinin, (atak ve ustalıklı bir hareket)
olarak kaydettiği bu olay, 14 Mayıs'ta toplanmış olan İngiliz Harp Meclisi'nde tam
bir bomba etkisi yaptı. |
 |
|
. |
|