 |
. |
|
1 Eylül 1915 |
Mustafa
Kemal'e, Anafartalar Grubu Komutanlığı'ndaki üstün başarılar nedeniyle
"Muharebe Gümüş Liyakat Madalyası" verilişi. |
2 Eylül 1915 |
Mustafa Kemal'in, Çanakkale Savaşlarında yaralanan ve sakatlanan Osmanlı
askerleri için para toplayarak gönderen -Almanya'nın İstanbul Elçiliği
görevlilerinden- Dr.Ernest Jackh'a teşekkür mektubu :"...Kaderin savurduğu her
haşin darbeye bizimle katlanmakla kalmayıp bundan doğan ıstırapları da hafifletmek
için akla gelen her yardımı esirgemeyen siz sadık dosta, Fevzi (Çakmak) Bey de
selamlarını ve teşekkürlerini yollar." Atatürk'ün komuta ettiği Anafartalar
Grubu Komutanlığı'nın Kurmay Başkanı Binbaşı İzzettin (Çalışlar) Bey'in,
16.Kolordu Kurmay Başkanlığı'na atanması. |
4 Eylül 1915 |
Mustafa Kemal'in, Anafartalar'da 4.ve 8.Tümen cephelerine giderek
incelemelerde bulunması. Başkomutan Vekili Enver Paşa'nın, 5.Ordu Komutanı Liman von
Sanders'in -Anafartalar Grubu'ndaki yeni düzenleme ile ilgili- 29 Ağustos 1915 tarihli
önerisine cevabı :"Anafartalar Grubu'nun devamını, bu grup içindeki tümenlerin
şimdilik yalnız 2.ve 15.Kolorduları oluşturmasını ve Gruğ Komutanlığı'nın
16.Kolordu Komutanı Mustafa Kemal Bey tarafından yapılmasını, yüksek öneriniz
üzerine uyarınca uygun gördüm." |
6 Eylül 1915 |
Bulgaristan’ın
Türkiye ve Almanya’nın yanında savaşa katılması. |
14 Eylül 1915 |
Mustafa Kemal'in Bulgar Generali Petroff'un eşi Sultane Petroff'a
Çanakkale'den Fransızca mektubu :"...Düşman kuvvetlerine karşı kendi
istediğimiz şekilde karşı koyduk ve daha önce Arıburnu'nda benim karşımda hezimete
uğrayan düşman kuvvetleri, aradan aylar geçtikten sonra bu defa da Anafartalar'da tam
anlamıyla felç oldular. Generalimin, muhtemelen bunlardan haberi vardır; ama olan
biteni doğrudan benden öğrenmesi, sanırım kendisini çok daha fazla memnun edecektir.
General Hamilton'a ve Lord Kitchener'e ardı ardına bu başarıları elde etmeme vesile
oldukları için teşekkür etmem gerektiğine inanıyorum." Mustafa Kemal'in, 2.ve
15.Kolordu Komutanlarıyla Abdurrahman Bayırı'na gidişi. |
20 Eylül 1915 |
Mustafa Kemal'in rahatsızlanması, Mareşal Liman von Sanders'in Anafartalar
Grubu Karargahı'na gelerek, kendisine geçmiş olsun dileğinde bulunması, sonra özel
doktorunu gönderişi. |
23 Eylül 1915 |
Mustafa Kemal'in, - Almanya'nın İstanbul Elçiliği görevlilerinden-
Dr.Ernest Jackh'ı çadırında kabulü ve söyledikleri :"Tam manasıyla Ruslar gibi
karaya tıkıldık. Ruslar çökmeğe mahkumdurlar; çünkü Boğazları kapayarak onları
Karadeniz'e tıkadım. Bu suretle, müttefiklerinden ayrı düşürdüm. Fakat biz de
aynı sebep dolayısıyla yıkılmaya mahkumuz. Gerçekten biz, Akdeniz, Kızıldeniz ve
Hint Okyanusu sahillerine yerleşmiş bulunuyoruz; fakat herhangi bir okyanusa çıkmayı
göze alamayız. Deniz kuvvetlerine sahip olmayan bir kara kuvveti olmak itibariyle biz,
yarımadamızı, kara kuvvetlerini hiçbir tehdide uğramaksızın istediği sahile
getirebilen deniz kuvvetlerine karşı savunmaya asla muktedir olamayacağız."
(Atatürk, bu görüşmenin yapıldığı günlerde rahatsızlığı nedeniyle
çadırında istirahat etmektedir. Ernest Jackh, hatıralarında şu bilgileri vermektedir
:"Mustafa Kemal Bey ağır surette hastaydı ve bu yüzden kendisini ziyaret için
çadırına gittim. Malarya (sıtma)'ya tekrar yakalanmıştı. O kadar zayıflamıştı
ki, ilkin tanıyamadım. Bununla beraber ateşli tabiatı, evvelce sık sık
yaptığımız bütün gece devam eden çok sevdiği görüşmeler gibi, bizi, siyasi bir
tartışmaya daldırdı." |
24 Eylül 1915 |
Başkomutan Vekili Enver Paşa'nın beraberinde Başkomutanlık Vekaleti
Harekat Şubesi Müdürü Yarbay İsmet (İnönü) Bey olduğu halde Gelibolu'ya gelişi. |
26 Eylül 1915 |
Başkomutan Vekili Enver Paşa'nın sabahleyin Kuzey Grubu Karagahı'na
gidişi, daha sonra -Anafartalar Grubu cephesine ait- Conkbayırı'nı gezdikten sonra
Gelibolu'da 5.Ordu karargahı'na dönüşü (Enver Paşa, bu inceleme gezisinde
Anafartalar Grubu Karargahı'na uğramamıştır.) |
27 Eylül 1915 |
Mustafa Kemal'in, 5.Ordu Komutanı Mareşal Liman von Sanders'e Anafartalar
Grubu Komutanlığı'ndan affını isteyen yazısı :"...Geçenlerde Ekselansları
Başkomutan, Kuzey, Güney ve Asya Gruplarını ziyaretiyle gereği gibi
onurlandırmıştır; ancak Anafartalar Grubu'nun varlığını tanımak istememekle, bizi
ziyaretinin onurundan mahrum kılmıştır. ...Ekselansları Başkomutan'ın şahsıma
karşı beslediği duygular böylece bilinirken, orduda aynı koşullar altında hizmet
vermem benim için imkansızdır. Siz Ekselanslarından beni şu andan itibaren Grup
Komutanlığı'ndan istifa etmiş sayma ve şahsımla ilgili daha sonraki işlemleri tayin
etme lütfunda bulunmanızı rica etmek onurunu taşımaktayım." |
30 Eylül 1915 |
5.Ordu Komutanı Mareşal Liman von Sanders'in Başkomutan Vekili Enver
Paşa'ya Mustafa Kemal'in Anafartalar Grubu Komutanlığı'ndan affını isteyen deilekçe
vermiş olduğunu, ancak kabul edilmemesini isteyen yazısı :"...Bu dilekçeyi
destekleyemem. Çünkü Mustafa Kemal Bey'i vatanın bu büyük savaşta hizmetlerine
muhakkak surette muhtaç olduğu, çok müstesna kabiliyetli, yetkili ve cesur bir subay
olarak tanıdım ve takdir ettim. ...Şimdilik ilişikte takdim etmediğim ayrılma
dilekçesini, Ekselanslarınızın, güvenini belirtmek suretiyle reddetmek lütfunda
bulunmalarını rica ediyorum." |
|
 |
|
. |
|