Müttefik
Devletler Donanması’nın 18 Mart 1915’de Çanakkale Boğazı’na karşı giriştiği
birleşik deniz harekatının başarısızlıkla sonuçlanmasından sonra, General Hamilton Lord
Kitchener’e, donanmanın desteğinde yapılacak ortak bir kara harekatı olmadan,
güçlü Türk savunmasının kırılıp, Boğaz’ın donanmayla geçilmesinin olanaksız
olduğunu bildirir. Gerçi Kitchener ve Özellikle Churchill, işin başından beri yalnız denizden
zorlanarak ve donanmayla bu girişimin başarıyla yapılabileceğini savunuyorlardı.
Ancak, 18 mart Deniz Harekatının olumsuz sonuçlarını
değerlendirdikten sonra, Hamilton’un görüşlerini
benimserler.
5.
Ordu'nun Dağılımı |
Müttfiklerin Genel
Çıkarma Planı |

|
 |
|
|
General Hamilton 25 Nisan 1915 günü, iki İngiliz ve
bir Fransız tümeni ile, bir Hint tugayını Seddülbahir bölgesine, iki tümenden
oluşan Anzak Kolordusu’nu da, ikinci derecede tuttuğu Karatepe bölgesine çıkarmayı
planlamıştır. Bu planın nasıl uygulanacağı yukarıda özetlenmiştir.
Aynı tarihte,
Gelibolu’daki Türk kuvvetleri ise, 3 üncü ve 16 ıncı Kolorduların yanısıra 6
tümen, süvari tugayı ve bağımsız taburlardan oluşuyordu. Daha sonra, savaşın
gelişme süreci içinde yapılan gerekli kıta kaydırmalarıyla, toplam tümen sayısı
16 ya çıkartılacaktır. |

Gelibolu Yarımada'sı sahili
|
25 Nisan çıkarmasından
yaklaşık bir ay önce, Gelibolu’da bulunan 5. Kolordu komutanlığına atanan Mareşal Liman von Sanders’in düşüncesine göre,
müttefikler çıkarmayı Saros Körfezi’ne yapacaklardır. Bu nedenle de kendisi,
birliklerin çoğunu Saros Körfezi ile Anafartalar bölgesinde; bir tümeni Seddülbahir
bölgesinde ve iki tümenli 15nci Kolorduyu da, anadolu yakasında tutmayı uygun
bulmuştur. Ayrıca savunma amacıyla kıyının belli noktalarında gözetleme ve koruma
birlikleri bulundurulacak, asıl kuvvetler ise geride yedekte tutulacaktı. Aslında Liman von Sanders’in bu savunma planına Türk komutanlar
karşıydılar. Onlara göre, düşman en zayıf ve kritik anları olan çıkarma
sırasında kıyıda karşılanırsa, ilerlemesi önlenebilecekti. Mareşalin gelmesinden
önce hazırlanan türk savunma tedbirleri de böyleydi. Ancak, uygulamaya konulan, ordu
komutanı Liman von Sanders’in planıdır. Daha sonra
çıkarma başlayınca, komutanların aldıkları ek önlem ve hazırlıklar sayesindedir
ki , çıkarılan ilk düşman birlikleri kıyıda karşılanacak ve fazla ilerlemeye
fırsat bulamadan, 3-4 kilometrelik bir ilerlemeden sonra savaş bitene kadar,
bulundukları yerde çakılıp kalacaklardır. |
 |